Makila
Euskal makila tradizionala
Makila euskaldunen makila da, bidaide gisa edo autoritate eta errespetuaren sinbolo gisa erabiltzen dena.
Eskuz egindako makila da, 5-10 urte bitartean iraun dezakeen fabrikazio-prozesua du, eta mendez mende mantendu da.
Egurrezko erliebeak basoko nespolo basatian egindako ebakietatik datoz. Horrela, zuhaitz adarrean gora igotzen den izerdiak, mozketak saihesten ditu eta makilaren ezaugarriak diren marrazkiak eratzen ditu. Neguan moztuta, azala kentzen zaio labean, kare biziarekin tindatzen da eta berotan zuzentzen da. 5-10 urte arteko lehortze-prozesua du, hainbat aldiz zuzendu behar baita makila zuzena izan dadin, egin ondoren, hagatxoa letoizko, zilarrezko edo zilarrezko zorroz estalita dago. eskuz kontu handiz zizelatua euskal motiboekin. Goiko aldea txirikordatutako larruz estalitako tutu hariztatu batean forma hartzen duen adar helduleku batek koroatzen du. Ohore izeneko makilarako, heldulekua zilarrezko edo nikelezko zilarrez egina dago guztiz. Ohikoa da omendu nahi duenari makila eskaintzea. Errespetuaren errekonozimendu pertsonal edo profesional gisa, erretiroak, enpresa opariak, ezkontzak, urtebetetzeak, etab… merezi duen edozein ekitalditarako opari egokia da.
Makila produktu herrikoia da, baina errege, aita santu, politikari, artista, kirolari eta abarren eskuetara ere iritsi da.
Makila euskaldunen makila da, bidaide gisa edo autoritate eta errespetuaren sinbolo gisa erabiltzen dena.
Eskuz egindako makila da, 5-10 urte bitartean iraun dezakeen fabrikazio-prozesua du, eta mendez mende mantendu da.
Egurrezko erliebeak basoko nespolo basatian egindako ebakietatik datoz. Horrela, zuhaitz adarrean gora igotzen den izerdiak, mozketak saihesten ditu eta makilaren ezaugarriak diren marrazkiak eratzen ditu. Neguan moztuta, azala kentzen zaio labean, kare biziarekin tindatzen da eta berotan zuzentzen da. 5-10 urte bitarteko lehortze-prozesua du, hainbat aldiz zuzendu behar baita makila zuzena izan dadin. Prestatu ondoren, makila bere beheko aldean letoizko, nikelezko zilarrezko edo zilarrezko ferula batek estaltzen du, euskal motiboekin eskuz kontu handiz zizelatua. Goiko aldea txirikordatutako larruz estalitako tutu hariztatu batean forma hartzen duen adar helduleku batek koroatzen du. Ohore izeneko makilarako, heldulekua zilarrezko edo nikelezko zilarrez egina dago guztiz. Ohikoa da omendu nahi duenari makila eskaintzea. Errespetuaren errekonozimendu pertsonal edo profesional gisa, erretiroetarako, negozio-oparietarako, ezkontzarako, urtebetetzeetarako, etab… merezi duen edozein ekitaldirako opari egokia da.
Makila produktu ezaguna da, baina esku ospetsuetara ere iritsi da, hala nola erregeak, aita santuak, politikariak , artistak, kirolariak, etab.
Makilaren zatiak
Heldulekua
Eskua, adarrez egina. Iraganean, idi-adarrak erabiltzen ziren horretarako.
Goiko zorroa
Zorro batek heldulekuari eusten dio, eta, aldi berean, heldulekuari presioa egiten dio. Zorro horretan grabatzen dira eskaintzak eta sententziak, hartzaile edo bezero bakoitzak nahi bezala.
Heldulekua
Heldulekua antxume-larruz estalitako hodi bat da. Antxumearen larruarekin zerrenda batzuk egin ondoren, artisauak txirikordatu egiten ditu tutua estaltzeko. Hala ere, ohorezko makilak zilarrezko edo alpakazko heldulekua du.
Punta
Punta heldulekuaren azpian ezkutatuta. Altzairu herdoilgaitzez egina egon ohi da.
Zorroa
Makilaren behealdean beste zorro bat jarri ohi da.
Bertan, artisauak Euskal Grafiako motibo tipikoak grabatu ditu.
Zura
Mizpirondo-zura forma bereziz apainduta egoten da.
Mizpirondoa da artisauak egin dizkion zauriak sendatzen dituen zuhaitz bakarra, eta bere azala apaintzen du erliebe originalak sortuz.
Horregatik, makila egiteko egokiena da.
Puntakoa
Zorua ukitzen duen makilaren punta altzairuzkoa izaten da.
Makilaren esaldiak
Makilaren goiko zorroan leku bat gordetzen da, bezero bakoitzak artisauari nahi duen esaldia grabatzeko enkargua egin diezaion. Esanahi handiko hitzen bidezko eskaintza laburrak izaten dira.
Batzuk tipikoak bihurtu dira dagoeneko, eta beste batzuk originaltasunagatik nabarmentzen dira.
Hauek dira makiletan irakur daitezkeen esaldietako batzuk:
Hitza hitz
– Hitza hitza da
Hitzemana zor
– Agindutakoa zorra da.
Ihes etsaiak
– Ihes egin etsaiak
Nerekin beti zuzen
– Conmigo siempre recto
Nere bideko laguna
– Nire bidelaguna.
Nerekin inoren beldur
– Nirekin ez dago inoren beldurrik.
Nere laguna eta laguntza
– Nire laguna eta laguntza
