Elkarrizketa Be Glu aldizkarirako. Makila baskoa: Alberdi familiaren artisau-ondarea

Published On: August 29, 2025

Beñat Alberdi: euskal makilen artisauen hirugarren belaunaldia

Makila ez da bakarrik makila bat: euskal nortasunaren zutabe sakonean dagoen ikur bat da. Tradizionalki oinez laguntza gisa eta defentsarako tresna gisa erabili izan da, baina euskal makila objektu ospetsu eta ekitaldiz betetako ikur bihurtu da, errespetuz, hierarkiaren eta kultura harrotasunaz betea.

Bere eskuzko ekoizpena pazientzia, jakintza eta belaunaldiz belaunaldi transmititutako trebetasuna eskatzen du. Makila bakoitza bakarra da, eta bere ekoizpen prozesuak hamar urte arte iraun dezake, nispera aukeratzetik xehetasun guztiak muntatzera arte.

Azkenaldiko elkarrizketa batean, Be Glu Magazine-rekin, Beñat Alberdik —hirugarren belaunaldiko artisaua, bere arreba Saioarekin batera— bere istorioa, artisautzaren etorkizunari buruzko ikuspegia eta Alberdi familiaren ondarea partekatu zuen.

Beñat Alberdiren hasiera euskal artisautzan

Beñaten lehenengo kontaktua makilarekin gaztetan izan zen, familia tailerrean laguntzen zuenean. Laguntzeko modu batetik hasi eta gero, deialdi bihurtu zen. Gaur egun, arreba Saioarekin batera tailerra zuzentzen du, euskal makila artisauaren tradizioa bizirik mantenduz.

Makila artisau-prozesua

Egurraren hautaketa

Den-dena basoetan hasten da; udaberrian, mizpira basatiaren adarrak markatzen dira makila bakoitzeko erlieve bereziak sortzeko. Egurra neguan mozten da, azalarekin kendu eta beroarekin zuzentzen da, eta gero urteetan lehortzen uzten da, batzuetan hamar urtera arte.

Metalezko eta larruzko lana

Egurra prest dagoenean, latoi, alpaka edo zilarrezko ferrula bat gehitzen da, eskuz txirbilduko euskal motiboekin. Azkenik, ostikoko eta eskuz tranpatutako larruzko kudeaketa egiten da. Ohorezko makiletan, bukaera guztiz zilarrean edo alpakan egiten da.

Prozesu xehe honek pieza bakoitza objektu bakar eta sinbolikoz betea bihurtzen du.

Makila, Euskal Herriko ikur kultural gisa

Makila bat ez da normalean norberarentzat erosten; normalean errespetu, aitortza eta ohore keinu gisa ematen da.

Euskarazko inskripzioek balio sinboliko hori indartzen dute. Ohikoenak dira:

  • Hitza Hitz eman den hitza betetzearen garrantzia adierazten duena.

  • Nere bideko laguna, erretiro edo esker ona emateko makiletan ohiko dedikazioa.

Agindu bakoitza bakarra da, eta entrega bakoitza emozio, historia eta harrotasunarekin doa.

Euskal artisautzaren etorkizuna

Beñat Alberdik uste du artisautza bizirik jarraituko duela, baina artisau gutxiagorekin. Esklusibotasun honek lan hau luxu hurbilago bihurtuko du, ez bakarrik piezen kalitateagatik, baizik eta hauek adierazten dutenagatik:

  • denbora,

  • jakintza,

  • eta autentikotasuna.

Horrela, makila objektu materialaz haratago doa eta Euskal Herriko herriaren historiaren eta espirituarenarekin konektatzen du.

Sormen eta tailerretik haratago

Itsasoa eta natura Beñaten inspirazio iturri etengabeak dira. Surfaren eta kanpoan bizitzearen pasioak lan artisauetan transmititzen duen energiara konektatzen du.

Era berean, mundu digitalaren eta adimen artifizialaren garrantzia aitortzen du, tradizioa zabaltzen laguntzen duten tresnak, bere esentzia galdu gabe.

Jarraitzen duen ondarea

Guretzat, elkarrizketa honek aukera eman digu makila ez dela makila hutsa baino gehiago erakusteko: kultura, tradizio eta arte da. Gure tailerrean sortutako pieza bakoitza Euskal Herriko historia bizirik dagoen lekuko da eta gure familiaren konpromisoa mantentzen du.

Gure lana gehiago ezagutu nahi duzu edo eskaera berezi bat egin?
Jarri gurekin harremanetan [hemen] edo jarraitu gure sare sozialetan tailerreko eguneroko bizitza ezagutzeko.

Elkarrizketa osoa Be Glu Magazine